Een parodontoloog is een specialist op het gebied van de steunweefsels rondom het gebit, het zogenaamde parodontium. Dit bestaat uit kaakbot, wortelvlies en tandvlees.

Omdat een parodontoloog overstijgende kunde en ervaring op dit vakgebied heeft, kunnen tandartsen en mondhygiënisten advies en ondersteuning in de behandeling van hun patiënten met tandvleesproblemen vragen. Zij verwijzen hiervoor hun patiënten naar de praktijk van de parodontoloog. Vergelijk het met een huisarts die ook door verwijst naar een KNO-arts als er oorproblemen zijn die hij zelf niet kan behandelen of waarvoor hij advies nodig heeft.

De parodontoloog beoordeelt met speciale sondes op nauwkeurige wijze de conditie van het tandvlees en maakt indien nodig aanvullende röntgenfoto’s om de aantasting van het kaakbot te beoordelen. Op basis van deze gegevens kan de parodontoloog bepalen wat er precies aan de hand is (de diagnose) en bepalen wat de vooruitzichten (de prognose) en mogelijkheden voor behandeling zijn, zodat hij hierover advies kan geven en een behandeling kan voorstellen.

Naast de beoordeling van het tandvlees en het onderliggende kaakbot voert de parodontoloog ook regelmatig operaties uit. Hiermee beoogt hij de conditie van het tandvlees te verbeteren als uitgebreide behandeling door de mondhygiënist de situatie nog onvoldoende onder controle heeft kunnen brengen.

Verwijzing naar de parodontoloog

De eigen tandarts of mondhygiënist controleren ook de conditie van het tandvlees. Het is zelfs verplicht voor elke mondzorgverlener om tijdens de periodieke controle het tandvlees te beoordelen. Dit wordt in Nederland sinds 1998 gedaan met behulp van een speciale screeningsmethode, de Dutch Periodontal Screening Index, en sinds 2020 kan dit ook volgens de Periodiek Parodontaal Screenen methode. Met beide middelen wordt op relatief gemakkelijke en snelle manier een indruk verkregen van de conditie van het tandvlees. dat wordt uitgedrukt in een getal. Aan de hand van dit cijfer of deze score kan de tandarts of mondhygiënist inschatten hoe uitgebreid en complex een behandeling zal zijn en waarover zij vervolgens voorlichting kunnen geven.

In de meeste gevallen kan de behandeling aan het tandvlees in de eigen tandartsenpraktijk plaats vinden of verwijst de tandarts door naar een vrijgevestigde mondhygiënist. Echter als het effect van de behandeling onvoldoende is of als ondanks de behandeling de conditie van het tandvlees verslechtert of als de behandeling zo complex is dat waarschijnlijk operatieve behandeling of misschien zelfs het trekken van een tand of kies nodig is, verwijst de mondhygiënist in overleg met de tandarts of de tandarts zelf door naar de parodontoloog.

Om onnodige behandelingen maar ook kosten te vermijden is het van belang tijdig te overleggen met de tandarts of mondhygiënist of verwijzing naar de parodontoloog zinvol dan wel verstandig is.

Praktijk voor parodontologie

Een parodontoloog werkt in zijn eigen praktijk ook samen met mondhygiënisten en daarnaast met preventie-assistenten om gezamenlijk de problemen aan het tandvlees te verhelpen. De mondhygiënisten en preventie-assistenten werkzaam in de praktijk van de parodontoloog hebben speciale vaardigheden in de parodontologie ontwikkeld door middel van educatie en training en eventueel het volgen van een post-Hbo opleiding. Er wordt gewerkt in teamverband waarbij ieder zijn eigen taken en verantwoordelijkheden heeft, die passen bij het opleidingsniveau en de bevoegdheid.

Zo dragen de mondhygiënisten in de parodontologiepraktijk zorg voor de niet-operatieve behandelingen van het tandvlees en de nazorg. Zij worden hierin ondersteund door de preventie-assistente, die samen met de patiënt aan een hoogstaand niveau van mondhygiëne werkt en daarvoor de juiste mondhygiënische technieken aanleert. De parodontoloog controleert het effect van al deze behandelingen en bepaalt het vervolgtraject of verwijst weer terug naar de eigen tandarts of mondhygiënist als de situatie onder controle is.

Omdat een parodontoloog verwijzingen aanneemt van andere mondzorgverleners buiten zijn eigen praktijk mag hij geen reguliere tandheelkundige behandelingen uitvoeren. Hij beperkt zich dus tot uitsluitend de behandelingen van het tandvlees. Wel kan een parodontoloog adviezen geven over tandheelkundige behandelingen.

Bovenstaande betekent dan ook dat een patiënt nooit rechtstreeks een parodontoloog kan bezoeken, hiervoor is altijd tussenkomst van de eigen tandarts of mondhygiënist nodig.

Opleiding tot parodontoloog

Na het afronden van de studie tandheelkunde en na minimaal een paar jaar gewerkt te moeten hebben kan een tandarts ervoor kiezen om zich te differentiëren in een specifiek deelgebied van de tandheelkunde. Sinds 1991 bestaat er een officiële en internationaal erkende opleiding tot parodontoloog in Nederland. Het betreft een 3-jarige voltijds postacademische opleiding die leidt tot overstijgende kennis en kunde op het gebied van de parodontologie en ook van de implantologie (de steunweefsels rondom een implantaat bestaande uit het kaakbot en het tandvlees).

Na het behalen van het diploma kan de afgestudeerde parodontoloog zich melden bij de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP) om als parodontoloog erkend te worden in Nederland. Hiervoor worden strenge normen en gedragsregels gehanteerd en het proces tot erkenning kan enkele jaren in beslag nemen. Vanaf de erkenning parodontoloog NVvP vindt er een permanente bewaking van de kwaliteit plaats door jaarlijkse toetsing en periodieke praktijkvisitaties. De officiële tandvleesspecialist is te herkennen aan onderstaand vignet.